English
Arabic
French
Spanish
Portuguese
Deutsch
Turkish
Dutch
Italiano
Russian
Romaian
Portuguese (Brazil)
Greek
VITA FUPI.
Je unaifahamu vita fupi kuliko zote kuwahi kutokea duniani?.
Kama hufahamu, basi leo inabidi ujue kwamba miaka 122 iliyopita, kulitokea vita iliyodumu kwa dakika 38 tu, na hivyo kuweka rekodi ya kuwa ndio vita fupi kuliko zote kuwahi kutokea duniani. Vita hiyo iliyojulikana kama 'Anglo- Zanzibar war' iliyotokea mwaka 1896 kati ya uingereza na Zanzibar, ikipiganwa katika ardhi ya Zanzibar iliyokuwa chini ya utawala wa kisultani.
Kabla ya kuelezea vita hiyo, kwanza inabidi tufahamu jinsi historia ya Zanzibar hapo kabla ya mwaka 1698 ambapo ilikuwa chini ya utawala wa wareno waliotawala hapo kuanzia mwishoni mwa miaka 1490.
Wareno hao waliondoka baada ya ujio wa waarabu kutoka Oman, waliokuja pwani ya Afrika Mashariki mnamo mwaka 1698. Hivyo kuanzia hapo, Zanzibar ikawa ni sehemu ya himaya ya Oman, ikiongozwa na masultani walioko mjini Muscat, Oman. Ilipofika mwaka 1804, Oman ikapata sultan mpya, aitwaye Sayyid Said ambaye aliweza kuanzisha mashamba ya mikarafuu huku akiwatumia watumwa kutoka Tanganyika wakitumika kama nguvu kazi katika mashamba hayo.
Mwaka 1832, Sultan Sayyid Said alihamisha mji mkuu wa Omani kutoka Muskat kwenda Unguja. Hiyo ikapelekea ukuaji wa maendeleo katika mji wa Unguja kutokana na watu wengi kufurika hapo wakitoka sehemu mbalimbali ikiwemo Oman. Nchi mbalimbali zikaanza kujenga balozi zao hapo Zanzibar, mfano Marekani ilijenga balozi yake mwaka 1837, Uingereza mwaka 1841 kisha Ufaransa mwaka 1844.
Ilipofika mwaka 1840, Sultani Sayyid said alihama kabisa mjini Muskat na kuja kuishi Zanzibar huku akiendelea kujulikana kama Sultan wa Oman na Zanzibar hadi mwaka alipofariki mwaka 1856. Baada ya kufariki Sayyid Said, waliokuwa watoto wake Majid bin Said na mwingine aliyeitwa Thuwaini bin Said, wakaanza mgogoro kuhusu nani wa kurithi kiti cha usultani wa Oman.
Mgogoro huo ulipelekea himaya ya Oman kugawanyika katika sehemu mbili, Thuwaini bin Said alichukua Oman na hivyo kuwa Sultani wa Oman. Lakini Majid bin Said akiichukua Zanzibar na hivyo kuwa Sultani wa kwanza wa Zanzibar.
Sultan Majid bin Said alitawala Zanzibar hadi mwaka 1870, akifuatiwa na sultan Barghash ambaye kwa kushirikiana na waingereza anakumbukwa kwa kusitisha biashara ya watumwa hapo Zanzibar mwaka 1876 japokuwa utumwa ulikuwa unaendelea.
Mnamo mwaka 1890, kulisainiwa mkataba baina ya ujerumani na uingereza uliojulikana kama mkataba wa Heligoland uliopelekea Zanzibar kuwa chini ya uangalizi wa Uingereza huku ikiendelea kuongozwa na Sultani. Mwaka 1893 Uingereza 'ilifanya figisu' na hatimaye kumpandikiza kibaraka wao, Hamad bin Thuwaini kuwa sultani mpya wa Zanzibar, akitawala kwa miaka mitatu hadi tarehe 25 Agosti 1896 alipofariki ghafla akiwa ofisini kwake. Ingawa kuna tetesi kwamba aliyesababisha kifo chake ni binamu yake aitwaye Khalid bin Barghash ambaye inasemekana kuwa alimtilia sumu kwenye chakula.
Tetesi hizo zilionekana ni kweli kutokana na kitendo cha Khalid bin Barghash kurithi kiti cha usultani punde tuu baada ya kifo cha nduguye akifanya hivyo bila ya kuthibitishwa na serikali ya uingereza.Maana ilikuwa ni kanuni kwamba serikali ya uingereza lazima ipitishe mchakato wa kumpata sultani.
Kitendo cha Khalid bin Barghash kujitwalia madaraka ya kisultani, kiliwafanya waingereza kuchukia sana. Hivyo aliyekuwa balozi wa uingereza nchini Zanzibar, Basil Cave alimpa onyo kali sana sultan Khalid akitaka aachie madaraka. Waingereza walimpendelea Hamud bin Muhammed, awe sultani kwasababu waliona huyo ndiye wangeweza kufanya nae kazi vizuri kwani watamfanya kama kibaraka wao.
Kitendo cha Khalid bin Barghash kujitwalia madaraka ya kisultani, kiliwafanya waingereza kuchukia sana. Hivyo aliyekuwa balozi wa uingereza nchini Zanzibar, Basil Cave alimpa onyo kali sana sultan Khalid akitaka aachie madaraka. Waingereza walimpendelea Hamud bin Muhammed, awe sultani kwasababu waliona huyo ndiye wangeweza kufanya nae kazi vizuri kwani watamfanya kama kibaraka wao.
Mgogoro ulikuwa mkubwa baada ya Sultan Khalid bin Barghash kukaidi kuachia madaraka, badala yake akazidi kujiimarisha kiulinzi kwa kuongeza askari 3000 kwa ajili ya kulinda kasri yake.
Wakati huohuo, uingereza nao walikuwa tayari wameshatega meli zao za kivita kwenye bandari huku wanajeshi wakisambazwa sehemu mbalimbali kwa ajili ya kujiandaa na lolote litakalotokea. Basil Cave aliwasiliana na makao makuu huko London akiomba aongezewe meli nyingine ya kivita. Hatimaye meli aina ya HMS Sparrow ikitia nanga katika bandari ya Zanzibar.
Japokuwa alikuwa tayari kwa pambano, Basil Cave hakuwa na mamlaka ya kuanzisha vita pasipo kupokea amri kutoka makao makuu Uingereza. Akatuma ujumbe makao makuu akisema hivi;
*_" Tumefanya njia zote za amani lakini zimeshindikana, sasa tunaruhusiwa kuanza mashambulizi??"*_
Wakati anasubiria majibu kutoka makao makuu, Cave alituma tena ujumbe kwa Sultani akimtaka aachie madaraka, lakini Sultan hakujibu.
Siku iliyofuata Cave alipokea majibu kutoka makao makuu ukisema kwamba, *" unaruhusiwa kufanya chochote unachodhani kinafaa na sisi tutakupa ushirikiano."*
Wakati huohuo tuliona meli zingine za kivita zinaingia Zanzibar zikitokea uingereza.
Usiku wa tarehe 26, Basil Cave akatuma Ujumbe wa mwisho kwa sultani akimtaka kuondoka ofisini kesho yake saa tatu asubuhi. Huku akiziamuru boti zote zisizo za kivita ziondolewe baharini ili kujiandaa na vita.
Siku iliyofuata saa 2 asubuhi, Sultani Khalid akajibu, akasema hivi, *" Sina mpango wa kuachia madaraka na sitegemei kama mtaanzisha vita dhidi yetu"*
Basil Cave naye akajibu akasema;
"Hatuna haja ya kuanzisha vita, ila tutafanya hivyo kama ukikaidi maagizo yetu."
Sultani hakujibu tena. Na ilipofika saa 3 kamili meli zote za kivita zilipokea amri ya kuanza kushambulia kasri ya sultani. Saa 3:02 asubuhi, majengo na silaha za Sultani zilianza kulipuliwa, huku majeshi ya sultani nayo yakijibu mashambulizi kwa kurusha makombora yao.
Inaelezwa kwamba dakika chache tuu baada ya kuanza kwa mashambulizi, Sultan Khalid *alitoroka kupitia mlango wa nyuma* wa kasri hiyo akiwaacha wapiganaji wake wakiendelea na vita. Hadi kufikia saa 3:40, sehemu kubwa ya kasri ya sultani ilikuwa tayari imeshalipuliwa na bendera ya sultani ikashushwa.
Na hapo ndipo ikawa mwisho wa vita hiyo fupi.
Katika vita hiyo fupi, inaelezwa kwamba wapiganaji 500 wa sultani walifariki na kujeruhiwa huku mwanajeshi mmoja tuu wa kingereza alijeruhiwa lakini akapona baadae.
Baada ya sultan Khalid kukimbia, ndipo Uingereza ikampitisha mtu wao *Hamud bin Muhammed,* kuwa sultani wa Zanzibar kwa miaka 6 iliyofuata.
Inaelezwa kwamba Khalid alipotoroka kumbe alipewa hifadhi na balozi ya ujerumani hapo Zanzibar na kisha baadae akasafirishwa na meli za wajerumani kuja Tanganyika (koloni la ujerumani)
Ilipofika mwaka 1916, wakati wa vita ya kwanza ya dunia tuliona majeshi ya Uingereza yanavamia makoloni ya ujerumani ikiwemo Tanganyika, ambapo *Khalid* alikamatwa na kupelekwa Seychelles , lakini baada ya miaka michache alirudishwa Mombasa ambapo alifariki Mwaka 1927.
***
Na hiyo ndiyo vita fupi kuliko zote kuwahi kutokea Duniani.
Je unaifahamu vita fupi kuliko zote kuwahi kutokea duniani?.
Kama hufahamu, basi leo inabidi ujue kwamba miaka 122 iliyopita, kulitokea vita iliyodumu kwa dakika 38 tu, na hivyo kuweka rekodi ya kuwa ndio vita fupi kuliko zote kuwahi kutokea duniani. Vita hiyo iliyojulikana kama 'Anglo- Zanzibar war' iliyotokea mwaka 1896 kati ya uingereza na Zanzibar, ikipiganwa katika ardhi ya Zanzibar iliyokuwa chini ya utawala wa kisultani.
Kabla ya kuelezea vita hiyo, kwanza inabidi tufahamu jinsi historia ya Zanzibar hapo kabla ya mwaka 1698 ambapo ilikuwa chini ya utawala wa wareno waliotawala hapo kuanzia mwishoni mwa miaka 1490.
Wareno hao waliondoka baada ya ujio wa waarabu kutoka Oman, waliokuja pwani ya Afrika Mashariki mnamo mwaka 1698. Hivyo kuanzia hapo, Zanzibar ikawa ni sehemu ya himaya ya Oman, ikiongozwa na masultani walioko mjini Muscat, Oman. Ilipofika mwaka 1804, Oman ikapata sultan mpya, aitwaye Sayyid Said ambaye aliweza kuanzisha mashamba ya mikarafuu huku akiwatumia watumwa kutoka Tanganyika wakitumika kama nguvu kazi katika mashamba hayo.
Mwaka 1832, Sultan Sayyid Said alihamisha mji mkuu wa Omani kutoka Muskat kwenda Unguja. Hiyo ikapelekea ukuaji wa maendeleo katika mji wa Unguja kutokana na watu wengi kufurika hapo wakitoka sehemu mbalimbali ikiwemo Oman. Nchi mbalimbali zikaanza kujenga balozi zao hapo Zanzibar, mfano Marekani ilijenga balozi yake mwaka 1837, Uingereza mwaka 1841 kisha Ufaransa mwaka 1844.
Ilipofika mwaka 1840, Sultani Sayyid said alihama kabisa mjini Muskat na kuja kuishi Zanzibar huku akiendelea kujulikana kama Sultan wa Oman na Zanzibar hadi mwaka alipofariki mwaka 1856. Baada ya kufariki Sayyid Said, waliokuwa watoto wake Majid bin Said na mwingine aliyeitwa Thuwaini bin Said, wakaanza mgogoro kuhusu nani wa kurithi kiti cha usultani wa Oman.
Mgogoro huo ulipelekea himaya ya Oman kugawanyika katika sehemu mbili, Thuwaini bin Said alichukua Oman na hivyo kuwa Sultani wa Oman. Lakini Majid bin Said akiichukua Zanzibar na hivyo kuwa Sultani wa kwanza wa Zanzibar.
Sultan Majid bin Said alitawala Zanzibar hadi mwaka 1870, akifuatiwa na sultan Barghash ambaye kwa kushirikiana na waingereza anakumbukwa kwa kusitisha biashara ya watumwa hapo Zanzibar mwaka 1876 japokuwa utumwa ulikuwa unaendelea.
Mnamo mwaka 1890, kulisainiwa mkataba baina ya ujerumani na uingereza uliojulikana kama mkataba wa Heligoland uliopelekea Zanzibar kuwa chini ya uangalizi wa Uingereza huku ikiendelea kuongozwa na Sultani. Mwaka 1893 Uingereza 'ilifanya figisu' na hatimaye kumpandikiza kibaraka wao, Hamad bin Thuwaini kuwa sultani mpya wa Zanzibar, akitawala kwa miaka mitatu hadi tarehe 25 Agosti 1896 alipofariki ghafla akiwa ofisini kwake. Ingawa kuna tetesi kwamba aliyesababisha kifo chake ni binamu yake aitwaye Khalid bin Barghash ambaye inasemekana kuwa alimtilia sumu kwenye chakula.
Tetesi hizo zilionekana ni kweli kutokana na kitendo cha Khalid bin Barghash kurithi kiti cha usultani punde tuu baada ya kifo cha nduguye akifanya hivyo bila ya kuthibitishwa na serikali ya uingereza.Maana ilikuwa ni kanuni kwamba serikali ya uingereza lazima ipitishe mchakato wa kumpata sultani.
Kitendo cha Khalid bin Barghash kujitwalia madaraka ya kisultani, kiliwafanya waingereza kuchukia sana. Hivyo aliyekuwa balozi wa uingereza nchini Zanzibar, Basil Cave alimpa onyo kali sana sultan Khalid akitaka aachie madaraka. Waingereza walimpendelea Hamud bin Muhammed, awe sultani kwasababu waliona huyo ndiye wangeweza kufanya nae kazi vizuri kwani watamfanya kama kibaraka wao.
Kitendo cha Khalid bin Barghash kujitwalia madaraka ya kisultani, kiliwafanya waingereza kuchukia sana. Hivyo aliyekuwa balozi wa uingereza nchini Zanzibar, Basil Cave alimpa onyo kali sana sultan Khalid akitaka aachie madaraka. Waingereza walimpendelea Hamud bin Muhammed, awe sultani kwasababu waliona huyo ndiye wangeweza kufanya nae kazi vizuri kwani watamfanya kama kibaraka wao.
Mgogoro ulikuwa mkubwa baada ya Sultan Khalid bin Barghash kukaidi kuachia madaraka, badala yake akazidi kujiimarisha kiulinzi kwa kuongeza askari 3000 kwa ajili ya kulinda kasri yake.
Wakati huohuo, uingereza nao walikuwa tayari wameshatega meli zao za kivita kwenye bandari huku wanajeshi wakisambazwa sehemu mbalimbali kwa ajili ya kujiandaa na lolote litakalotokea. Basil Cave aliwasiliana na makao makuu huko London akiomba aongezewe meli nyingine ya kivita. Hatimaye meli aina ya HMS Sparrow ikitia nanga katika bandari ya Zanzibar.
Japokuwa alikuwa tayari kwa pambano, Basil Cave hakuwa na mamlaka ya kuanzisha vita pasipo kupokea amri kutoka makao makuu Uingereza. Akatuma ujumbe makao makuu akisema hivi;
*_" Tumefanya njia zote za amani lakini zimeshindikana, sasa tunaruhusiwa kuanza mashambulizi??"*_
Wakati anasubiria majibu kutoka makao makuu, Cave alituma tena ujumbe kwa Sultani akimtaka aachie madaraka, lakini Sultan hakujibu.
Siku iliyofuata Cave alipokea majibu kutoka makao makuu ukisema kwamba, *" unaruhusiwa kufanya chochote unachodhani kinafaa na sisi tutakupa ushirikiano."*
Wakati huohuo tuliona meli zingine za kivita zinaingia Zanzibar zikitokea uingereza.
Usiku wa tarehe 26, Basil Cave akatuma Ujumbe wa mwisho kwa sultani akimtaka kuondoka ofisini kesho yake saa tatu asubuhi. Huku akiziamuru boti zote zisizo za kivita ziondolewe baharini ili kujiandaa na vita.
Siku iliyofuata saa 2 asubuhi, Sultani Khalid akajibu, akasema hivi, *" Sina mpango wa kuachia madaraka na sitegemei kama mtaanzisha vita dhidi yetu"*
Basil Cave naye akajibu akasema;
"Hatuna haja ya kuanzisha vita, ila tutafanya hivyo kama ukikaidi maagizo yetu."
Sultani hakujibu tena. Na ilipofika saa 3 kamili meli zote za kivita zilipokea amri ya kuanza kushambulia kasri ya sultani. Saa 3:02 asubuhi, majengo na silaha za Sultani zilianza kulipuliwa, huku majeshi ya sultani nayo yakijibu mashambulizi kwa kurusha makombora yao.
Inaelezwa kwamba dakika chache tuu baada ya kuanza kwa mashambulizi, Sultan Khalid *alitoroka kupitia mlango wa nyuma* wa kasri hiyo akiwaacha wapiganaji wake wakiendelea na vita. Hadi kufikia saa 3:40, sehemu kubwa ya kasri ya sultani ilikuwa tayari imeshalipuliwa na bendera ya sultani ikashushwa.
Na hapo ndipo ikawa mwisho wa vita hiyo fupi.
Katika vita hiyo fupi, inaelezwa kwamba wapiganaji 500 wa sultani walifariki na kujeruhiwa huku mwanajeshi mmoja tuu wa kingereza alijeruhiwa lakini akapona baadae.
Baada ya sultan Khalid kukimbia, ndipo Uingereza ikampitisha mtu wao *Hamud bin Muhammed,* kuwa sultani wa Zanzibar kwa miaka 6 iliyofuata.
Inaelezwa kwamba Khalid alipotoroka kumbe alipewa hifadhi na balozi ya ujerumani hapo Zanzibar na kisha baadae akasafirishwa na meli za wajerumani kuja Tanganyika (koloni la ujerumani)
Ilipofika mwaka 1916, wakati wa vita ya kwanza ya dunia tuliona majeshi ya Uingereza yanavamia makoloni ya ujerumani ikiwemo Tanganyika, ambapo *Khalid* alikamatwa na kupelekwa Seychelles , lakini baada ya miaka michache alirudishwa Mombasa ambapo alifariki Mwaka 1927.
***
Na hiyo ndiyo vita fupi kuliko zote kuwahi kutokea Duniani.
VITA FUPI.
Je unaifahamu vita fupi kuliko zote kuwahi kutokea duniani?.
Kama hufahamu, basi leo inabidi ujue kwamba miaka 122 iliyopita, kulitokea vita iliyodumu kwa dakika 38 tu, na hivyo kuweka rekodi ya kuwa ndio vita fupi kuliko zote kuwahi kutokea duniani. Vita hiyo iliyojulikana kama 'Anglo- Zanzibar war' iliyotokea mwaka 1896 kati ya uingereza na Zanzibar, ikipiganwa katika ardhi ya Zanzibar iliyokuwa chini ya utawala wa kisultani.
Kabla ya kuelezea vita hiyo, kwanza inabidi tufahamu jinsi historia ya Zanzibar hapo kabla ya mwaka 1698 ambapo ilikuwa chini ya utawala wa wareno waliotawala hapo kuanzia mwishoni mwa miaka 1490.
Wareno hao waliondoka baada ya ujio wa waarabu kutoka Oman, waliokuja pwani ya Afrika Mashariki mnamo mwaka 1698. Hivyo kuanzia hapo, Zanzibar ikawa ni sehemu ya himaya ya Oman, ikiongozwa na masultani walioko mjini Muscat, Oman. Ilipofika mwaka 1804, Oman ikapata sultan mpya, aitwaye Sayyid Said ambaye aliweza kuanzisha mashamba ya mikarafuu huku akiwatumia watumwa kutoka Tanganyika wakitumika kama nguvu kazi katika mashamba hayo.
Mwaka 1832, Sultan Sayyid Said alihamisha mji mkuu wa Omani kutoka Muskat kwenda Unguja. Hiyo ikapelekea ukuaji wa maendeleo katika mji wa Unguja kutokana na watu wengi kufurika hapo wakitoka sehemu mbalimbali ikiwemo Oman. Nchi mbalimbali zikaanza kujenga balozi zao hapo Zanzibar, mfano Marekani ilijenga balozi yake mwaka 1837, Uingereza mwaka 1841 kisha Ufaransa mwaka 1844.
Ilipofika mwaka 1840, Sultani Sayyid said alihama kabisa mjini Muskat na kuja kuishi Zanzibar huku akiendelea kujulikana kama Sultan wa Oman na Zanzibar hadi mwaka alipofariki mwaka 1856. Baada ya kufariki Sayyid Said, waliokuwa watoto wake Majid bin Said na mwingine aliyeitwa Thuwaini bin Said, wakaanza mgogoro kuhusu nani wa kurithi kiti cha usultani wa Oman.
Mgogoro huo ulipelekea himaya ya Oman kugawanyika katika sehemu mbili, Thuwaini bin Said alichukua Oman na hivyo kuwa Sultani wa Oman. Lakini Majid bin Said akiichukua Zanzibar na hivyo kuwa Sultani wa kwanza wa Zanzibar.
Sultan Majid bin Said alitawala Zanzibar hadi mwaka 1870, akifuatiwa na sultan Barghash ambaye kwa kushirikiana na waingereza anakumbukwa kwa kusitisha biashara ya watumwa hapo Zanzibar mwaka 1876 japokuwa utumwa ulikuwa unaendelea.
Mnamo mwaka 1890, kulisainiwa mkataba baina ya ujerumani na uingereza uliojulikana kama mkataba wa Heligoland uliopelekea Zanzibar kuwa chini ya uangalizi wa Uingereza huku ikiendelea kuongozwa na Sultani. Mwaka 1893 Uingereza 'ilifanya figisu' na hatimaye kumpandikiza kibaraka wao, Hamad bin Thuwaini kuwa sultani mpya wa Zanzibar, akitawala kwa miaka mitatu hadi tarehe 25 Agosti 1896 alipofariki ghafla akiwa ofisini kwake. Ingawa kuna tetesi kwamba aliyesababisha kifo chake ni binamu yake aitwaye Khalid bin Barghash ambaye inasemekana kuwa alimtilia sumu kwenye chakula.
Tetesi hizo zilionekana ni kweli kutokana na kitendo cha Khalid bin Barghash kurithi kiti cha usultani punde tuu baada ya kifo cha nduguye akifanya hivyo bila ya kuthibitishwa na serikali ya uingereza.Maana ilikuwa ni kanuni kwamba serikali ya uingereza lazima ipitishe mchakato wa kumpata sultani.
Kitendo cha Khalid bin Barghash kujitwalia madaraka ya kisultani, kiliwafanya waingereza kuchukia sana. Hivyo aliyekuwa balozi wa uingereza nchini Zanzibar, Basil Cave alimpa onyo kali sana sultan Khalid akitaka aachie madaraka. Waingereza walimpendelea Hamud bin Muhammed, awe sultani kwasababu waliona huyo ndiye wangeweza kufanya nae kazi vizuri kwani watamfanya kama kibaraka wao.
Kitendo cha Khalid bin Barghash kujitwalia madaraka ya kisultani, kiliwafanya waingereza kuchukia sana. Hivyo aliyekuwa balozi wa uingereza nchini Zanzibar, Basil Cave alimpa onyo kali sana sultan Khalid akitaka aachie madaraka. Waingereza walimpendelea Hamud bin Muhammed, awe sultani kwasababu waliona huyo ndiye wangeweza kufanya nae kazi vizuri kwani watamfanya kama kibaraka wao.
Mgogoro ulikuwa mkubwa baada ya Sultan Khalid bin Barghash kukaidi kuachia madaraka, badala yake akazidi kujiimarisha kiulinzi kwa kuongeza askari 3000 kwa ajili ya kulinda kasri yake.
Wakati huohuo, uingereza nao walikuwa tayari wameshatega meli zao za kivita kwenye bandari huku wanajeshi wakisambazwa sehemu mbalimbali kwa ajili ya kujiandaa na lolote litakalotokea. Basil Cave aliwasiliana na makao makuu huko London akiomba aongezewe meli nyingine ya kivita. Hatimaye meli aina ya HMS Sparrow ikitia nanga katika bandari ya Zanzibar.
Japokuwa alikuwa tayari kwa pambano, Basil Cave hakuwa na mamlaka ya kuanzisha vita pasipo kupokea amri kutoka makao makuu Uingereza. Akatuma ujumbe makao makuu akisema hivi;
*_" Tumefanya njia zote za amani lakini zimeshindikana, sasa tunaruhusiwa kuanza mashambulizi??"*_
Wakati anasubiria majibu kutoka makao makuu, Cave alituma tena ujumbe kwa Sultani akimtaka aachie madaraka, lakini Sultan hakujibu.
Siku iliyofuata Cave alipokea majibu kutoka makao makuu ukisema kwamba, *" unaruhusiwa kufanya chochote unachodhani kinafaa na sisi tutakupa ushirikiano."*
Wakati huohuo tuliona meli zingine za kivita zinaingia Zanzibar zikitokea uingereza.
Usiku wa tarehe 26, Basil Cave akatuma Ujumbe wa mwisho kwa sultani akimtaka kuondoka ofisini kesho yake saa tatu asubuhi. Huku akiziamuru boti zote zisizo za kivita ziondolewe baharini ili kujiandaa na vita.
Siku iliyofuata saa 2 asubuhi, Sultani Khalid akajibu, akasema hivi, *" Sina mpango wa kuachia madaraka na sitegemei kama mtaanzisha vita dhidi yetu"*
Basil Cave naye akajibu akasema;
"Hatuna haja ya kuanzisha vita, ila tutafanya hivyo kama ukikaidi maagizo yetu."
Sultani hakujibu tena. Na ilipofika saa 3 kamili meli zote za kivita zilipokea amri ya kuanza kushambulia kasri ya sultani. Saa 3:02 asubuhi, majengo na silaha za Sultani zilianza kulipuliwa, huku majeshi ya sultani nayo yakijibu mashambulizi kwa kurusha makombora yao.
Inaelezwa kwamba dakika chache tuu baada ya kuanza kwa mashambulizi, Sultan Khalid *alitoroka kupitia mlango wa nyuma* wa kasri hiyo akiwaacha wapiganaji wake wakiendelea na vita. Hadi kufikia saa 3:40, sehemu kubwa ya kasri ya sultani ilikuwa tayari imeshalipuliwa na bendera ya sultani ikashushwa.
Na hapo ndipo ikawa mwisho wa vita hiyo fupi.
Katika vita hiyo fupi, inaelezwa kwamba wapiganaji 500 wa sultani walifariki na kujeruhiwa huku mwanajeshi mmoja tuu wa kingereza alijeruhiwa lakini akapona baadae.
Baada ya sultan Khalid kukimbia, ndipo Uingereza ikampitisha mtu wao *Hamud bin Muhammed,* kuwa sultani wa Zanzibar kwa miaka 6 iliyofuata.
Inaelezwa kwamba Khalid alipotoroka kumbe alipewa hifadhi na balozi ya ujerumani hapo Zanzibar na kisha baadae akasafirishwa na meli za wajerumani kuja Tanganyika (koloni la ujerumani)
Ilipofika mwaka 1916, wakati wa vita ya kwanza ya dunia tuliona majeshi ya Uingereza yanavamia makoloni ya ujerumani ikiwemo Tanganyika, ambapo *Khalid* alikamatwa na kupelekwa Seychelles , lakini baada ya miaka michache alirudishwa Mombasa ambapo alifariki Mwaka 1927.
***
Na hiyo ndiyo vita fupi kuliko zote kuwahi kutokea Duniani.
·20 Views